Wat nu te doen?
Op de televisie lijken er maar twee mensen in Rusland te wonen: president Poetin en patriarch Kirill. Maar er zijn veel meer meningen, die voor ons vaak verborgen blijven. We moeten ook niet denken dat de overheid nu in Rusland helemaal uit verkeerde mensen bestaat. Veel mensen die er werken zijn weldenkende mensen. Maar ze houden hun mond en proberen onopvallend nog het een en ander te doen. Tot voorkort was Tsjetsjérskij burgemeester van Pskov. Hij was een toegankelijk iemand en heeft veel voor de stad gedaan. Hij is wel lid van “Verenigd Rusland”. Hij is nu vertrokken uit Pskov en heeft een landelijke functie gekregen. De medewerking van het stadsbestuur aan de stedenband was vrij groot. Mensen in Rusland zitten tussen twee vuren en moeten schipperen tussen een toenemend autoritaire en irrationele overheid en hun eigen concrete situatie. Je moet daarom heel voorzichtig zijn met oordelen.

Poetin en Kirill

Er is weinig actieperspectief voor ons vanuit het buitenland. De favoriete vraag van Lenin “wat te doen?” kan de Steungroep niet beantwoorden. We kunnen niet veel meer doen dan contacten houden, luisteren en proberen een eerlijk beeld te geven van wat zich daar afspeelt. Eerlijke publiciteit is hard nodig. We moeten vooral niet belerend zijn. Men weet daar zelf het beste wat je kunt doen en wat je beter niet kunt doen. Maar van de politieke situatie wordt je niet vrolijk. Loekashenko heeft de mogelijkheden van de burgers van Wit-Rusland op naar het Westen te reizen eind mei 2021 aanzienlijk beperkt. Daarmee is het IJzeren Gordijn weer terug en is Wit-Rusland als geheel weer een soort gevangenis geworden. We eindigen met een citaat van de persoon waarmee het begonnen is. Pavel Adelgeim gaf de volgende toekomstvoorspelling: “Ze gaan niet ineens het Stalinisme invoeren, maar ze gaan wel stapje voor stapje in die richting.” Tot nu toe heeft hij helaas gelijk gekregen.