Vrouwen in Conflictgebieden

8 Maart Internationale Vrouwendag
Een thema-avond over Vrouwen in Conflictgebieden, met aandacht voor de rol van vrouwen:

• Slachtoffers
• Daders
• Oplossingen

Om internationale vrouwendag te vieren, heeft de Vrouwenrechtengroep van Amnesty Nijmegen op donderdag 8 maart een evenement georganiseerd rondom het thema ‘Vrouwen in conflictgebieden’. Een half uur voor aanvang stroomden de eerste mensen binnen en om 8 uur zat Bibliotheek de Mariënburg goed vol met een kleine honderd bezoekers. De vier sprekers van de avond hebben allen een beeld geschetst van de situatie waarin vrouwen in conflictgebieden zich bevinden en vooral ook hoe ze hiermee omgaan.

De eerste spreker van de avond was Nariman Hamo, een Syrische mensenrechtenactivist. Ze vertelt haar het verhaal van haar vriendinnen en haarzelf en legt uit dat het haar onmogelijk werd gemaakt om haar rol als activist uit te voeren in zowel Syrië als Turkije, waar ze met haar familie heen is gevlucht. Toch zet ze op afstand haar werk door; zo heeft ze zelfs meegedaan aan Syrische vredesonderhandelingen in Genève.

Nariman werd afgewisseld door Margriet Goos van het Centrum voor Internationaal Conflict - Analyse en Management (CICAM). Margriet vertelde over Georgische intern ontheemde vrouwen die al jaren in crisiscentra woonden. Intern ontheemden zijn binnenlandse vluchtelingen die -in het geval van Georgië- etnische conflicten hun woonplaats moesten ontvluchten. De Georgische vrouwen zetten alles op alles om hun families te beschermen en maar liefst 72% van deze vrouwen namen het kostwinnerschap op zich. Margriet legt uit dat dit een algemene trend is; vrouwen over het algemeen beter in staat zijn dan mannen om zich aan te passen aan conflictsituaties. Terwijl mannen veelal gericht zijn op terugkeer, zijn vrouwen wendbaarder en zullen alles aangrijpen om voor hun families te zorgen. Vrouwen in conflictgebieden zijn niet alleen kwetsbaar, maar ook weerbaar, zoals uit dit verhaal blijkt.

Van links naar rechts: Margriet Goos, Theo Hilhorst, Tineke Ceelen en Nariman Hamo

Thea Hilhorst, verbonden aan het International Institute of Social Studies, ging hierop door en nuanceerde het beeld van vrouwen als slachtoffer in conflictsituaties. Mannen zijn namelijk net zo goed slachtoffer. Het grote verschil tussen mannen en vrouwen is dat mannen vaker worden vermoord, terwijl vrouwen achterblijven met de nasleep van oorlog en conflict. Daarnaast zijn vrouwen niet alleen slachtoffer; vrouwen vechten net zo goed mee in oorlogen en sporen hun zonen aan om het conflict op te zoeken. Het beeld van de man als agressor en de vrouw als slachtoffer is te zwart-wit volgens Thea. Het grijze gebied is groter dan men vaak denkt.

De avond werd afgesloten door Tineke Ceelen, directeur van Stichting Vluchteling. Aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden toonde zij de veerkracht van vrouwen in conflictgebieden. Zo sprak ze over de Congolese Grace die zulke gruwelijkheden heeft moeten doorstaan dat ze fysiek nooit meer de oude is geworden, maar het leven toch weer heeft opgepakt. Ze vertelde het verhaal van de twee Syrische meiden die als seksslaaf werden verhandeld en wisten te ontsnappen. En het verhaal van de vrouw uit Liberia, die als enige in discussie ging met de militairen aan de checkpoints toen de rebellen tegenover elkaar stonden.

Impressie van de presentatie van Tineke Ceelen

De laatste tien munten waren voor de prachtige beelden van Syl Tuerlings en het gedicht 'We gaven geen bevel' van Marjolein Pieks, voorgedragen door Hélène van der Sijp. 

Syl heeft drie van haar beelden tentoongesteld die haar doen denken aan het thema van de avond: vrouwen in conflictgebieden. Het eerste beeld verbeeldt daders, het tweede beeld toont slachtoffers en het derde beeld symboliseert oplossingen.

Al met al kijken wij terug op een zeer geslaagde avond!