Mensenrechtenverdediger Mary
Mary is een freelance journalist uit Venezuela en de achte mensenrechtenverdediger die drie maanden in Nijmegen verbleef. In onderstaand artikel van De Gelderlander vertelt ze over haar ervaringen:
Artikel: Suzanne de Winter 06-12-18 - foto Paul Rapp
Journaliste Mary uit Venezuela kan in Nijmegen even zonder kogelvrij vest over straat
NIJMEGEN - Als journaliste is Mary haar leven in Venezuela niet zeker. Shelter City Nijmegen biedt haar een adempauze. Ze is de achtste gast sinds 2015 die in Nijmegen tijdelijk wordt opgevangen in het kader van dit programma voor mensenrechtenactivisten (zie kader).
Mary wist al jong welke kant ze op wilde. Klasgenootjes wilden dansen en zingen, maar zij moest en zou de schoolvoorstellingen aan elkaar praten. Mary werd dus radio- en televisiejournaliste. In Venezuela, een land met een regime dat verslaggevers haat. En daarom vraagt Mary zich elke ochtend af: met of zonder kogelvrij vest vandaag?
"Je went aan die constante dreiging”, zegt Mary, achtste gast van het programma Shelter City Nijmegen voor mensenrechtenactivisten. Haar moeder was extatisch over deze ‘pauze’, die nog tot begin december duurde. "Mijn moeder had eindelijk ook even rust nu, want ze maakte zich altijd zo'n zorgen om me.” Terecht, want journalisten in Venezuela mogen alleen werken voor de staatsmedia en die melden precies wat president Maduro hen voorkauwt. Werk je onafhankelijk, zoals Mary doet voor enkele Colombiaanse radio- en televisiestations, dan ben je 24/7 een doelwit van de politie en het leger. Veel journalisten zijn daarom al het land uitgevlucht.
Veiligheidsvest
Ook Mary ontsnapte al eens aan een politieaanslag, vertelt ze terloops. Ze doet dagelijks verslag van anti-regeringsdemonstraties, de enorme armoede en de vlucht van 550.000 Venezolanen naar Colombia. Dat ze in haar thuisland al 15 jaar een bekende Venezolaanse is, biedt geen extra bescherming tegen het geweld op straat. Het werkt eerder tegen haar. Als Mary zonder veiligheidsvest op reportage wil, omdat die dingen ongemakkelijk zitten en ze met de ogen in haar achterhoofd ziet dat het een keertje rustig is op straat, dan moppert haar geluidsman: ‘Doe hem toch maar gewoon aan, Mary.’
"En hij heeft gelijk, want het gevaar ligt altijd op de loer”, beaamt de journaliste. "De rust kan ineens omslaan. Niet of, maar wanneer, is altijd de vraag bij ons.” In Nijmegen merkte Mary hoe ‘normaal’ geweld en armoede voor haar zijn. Door de inflatie is het inkomen van haar moeder bijvoorbeeld net genoeg voor één kip. "Per maand hè. Je hebt kinderen en familie nodig om te overleven.”
Bochtjes fietsen
Ondanks de zware omstandigheden waarin ze haar moeder, zus en collega’s achterliet, stond Mary zichzelf toe om te genieten van haar drie maanden in Nijmegen. Het is een buitenkans die ze van een vriendin niet mocht afslaan. Ze had haar draai snel gevonden hier. Mary volgde de colleges Globalisatie, Migratie en Ontwikkeling en Zakelijk Engels aan de Radboud Universiteit. Ze vogelde het ov-systeem uit, spreekt drie woorden Nederlands en voor onze kaas, chocoladeletters en schone leidingwater heeft ze maar een woord: wauw. "En fietsen kan ik ook al. Maar alleen rechtuit.” Als niemand keek, op zondagochtend, oefende ze bochtjes.
Dankzij de Whatsapp-groepen waar ze inzat, miste Mary niets van het nieuws in Venezuela. "Ik voelde me er niet van losgetrokken, maar ik probeerde het wel enigszins te blokken zo lang ik in Nederland was. Ik sprak ook met een deskundige over hoe het nou echt met me gaat, maar ik vind het niet makkelijk om mezelf bloot te geven in enkele sessies. Natuurlijk ben ik getekend door wat ik meemaak. Ik merk bijvoorbeeld dat ik ineenkrimp als ik plotseling lawaai hoor en dat ik veel over mijn schouder kijk. Maar dat doet iedereen in Venezuela.”
Geweldig vond Mary de ontmoeting met de activisten die momenteel meedoen aan Shelter City-programma's in de andere steden. "We hebben zo veel gemeen. Je voelt meteen een band. We zetten allemaal piepkleine stappen op een hele lange weg.”
