Online lezing over de positie van vrouwen in Afghanistan

Op 27 oktober organiseerden Vrouwenrechtengroep van Amnesty Nijmegen en de groep Maastricht Nijmegen een online lezing met de vrouwenrechtenactiviste Husna Jalal, de oprichter van Young Afghan Womens Movemen.

Zij sprak over:

Achtergrondinformatie vrouwenrechten in Afghanistan

• De verandering kwam niet van binnenuit de samenleving maar van daarbuiten (internationale invloeden) en dit is dan ook de reden waarom de positieve veranderingen omtrent vrouwenrechten geen stand hebben gehouden. Bovendien leek deze positieve verandering alleen plaats te vinden in Kabul (de hoofdstad) en niet op het platteland.
• Er zijn wel demonstraties geweest op het platteland tegen het vrouwonvriendelijke bestuur. Mannen steunden de vrouwen hierin niet. Het was een zeer elitaire beweging, niet grass roots . Het was ook niet het juiste moment. De internationale gemeenschap bemoeide zich ook veel met het land (deal van VS met de Taliban in Qatar in 2020).
• President van Afghanistan is gevlucht nadat de VS vertrok omdat hij bang was te worden vermoord.

Huidige situatie van vrouwen in Afghanistan

• De omstandigheden waarin vrouwen vandaag de dag verkregen in Afghanistan zijn zeer slecht. De aandacht van de wereld neemt af, de situatie wordt genormaliseerd. Men verliest het verband tussen nationale problematiek en internationale problematiek uit het oog. Het gaat niet om een land maar om een vrouwonvriendelijke ideologie; vrouwen mogen niet naar school om ideologische redenen, omdat mannen willen dat vrouwen thuisblijven. In het westen worden vrouwen op een andere manier onderdrukt, door vrouwonvriendelijke bewegingen.
• Sinds 4 jaar is er een onderwijsverbod voor vrouwen. Jalal heeft een online platform opgezet waar Afghanistaanse vrouwen en vrouwen uit de omgeven landen contact met elkaar kunnen zoeken. Jalal heeft sindsdien ook een stichting opgericht met een focus op mentale gezondheid van vrouwen.
• De rechten van vrouwen zijn gepolitiseerd in Afghanistan. Het regime in Afghanistan is niet hetzelfde als voorheen (voordat de VS het land binnenviel).
• De regering in Afghanistan is lange tijd corrupt geweest en het is dus niet alleen de schuld van Westerse landen dat de situatie in Afghanistan nu zo slecht is.

Hoe meer vrouwenrechten te bewerkstelligen in Afghanistan?

• Vrouwenrechten zullen moeten worden geïntroduceerd binnen het raamwerk van religie en tradities. Er zijn activisten die dit begrepen. Afghanistan is niet klaar voor een revolutie, want er is nog altijd geen steun van Afghaanse mannen. Verandering zal veel tijd kosten; een radicale verandering zit er niet in.
• Westerse landen moeten Islamitische landen laten bemiddelen met de Taliban. De Afghaanse bevolking moet aan tafel zitten, geen invloed van buitenaf. Vrouwen moeten spreekrecht krijgen en kunnen uitleggen aan Afghaanse mannen dat het hier gaat om bepaalde basisrechten.
• Afghaanse vrouwen kunnen sociale media gebruiken om met elkaar te communiceren. In oktober werden sociale media 3 dagen afgesloten en dit leidde tot veel commotie in en buiten Afghanistan waardoor het nu wel weer werkt. Hierdoor kan Jalal haar online​ mental health project van de grond brengen. Doordat het internet en sociale media werken, is hulp van buitenaf mogelijk aan de vrouwen in Afghanistan.
• De school van het feminisme in het Westen is niet toepasbaar in Afghanistan. De meeste Westerse feministen zien het verband met religie niet. Religie moet met religie worden bestreden: in de Koran staat bijvoorbeeld dat vrouwen wel mogen studeren. De Taliban hangt slechts hun eigen interpretatie van de Islam aan. Stap 1 is om deze interpretatie te begrijpen. Er zijn gelukkig ook veel feministen die ook Islamitisch zijn en bijvoorbeeld in landen als Saoedi-Arabië wonen en die kunnen helpen.

Jalal’s werkzaamheden in Afghanistan

• Jalal begrijpt niet goed waarom mannen in Afghanistan geen steun verlenen aan Afghaanse vrouwen. Dit is apart, want mannen genieten wel steeds meer onderwijs. Dit is een groot verschil met Iran waar Iraanse mannen wel Iraanse vrouwen steunen. In tegenstelling tot mannen in Afghanistan die na de terugkeer van de Taliban zelfs grappen maakten op sociale media over de nadelige positie van vrouwen als gevolg hiervan. Jalal probeert ook Afghaanse mannen te betrekken in haar online project omtrent mentale gezondheid in Afghanistan. Jalal roept alle organisaties op om Afghaanse mannen te betrekken in hun projecten (vooral jonge mannen). Rinus haalt aan dat in het westen het ook belangrijk is dat mannen onderdeel zijn van de oplossing maar dat het zo lastig om mannen te bereiken over deze problematiek. Jalal stelt dat het lastig is om Afghaanse mannen te bereiken, vooral omdat zij zelf een vrouw is. Het is haar gelukt om Afghaanse mannen online te bereiken en het gesprek over mentale gezondheid met hen aan te gaan. Er is een Whatsapp groep gemaakt waar deze mannen in zitten en met elkaar kunnen communiceren. Het bieden van online therapie door Westerse doctoren was een grote kans voor Afghaanse mannen die zij niet willen missen. Dit geldt ook voor het bieden van Engelse cursussen. Er zijn ook mensen die in Afghanistan zelf maandelijks contact zoeken met jonge Afghaanse mannen. Jalal merkt ook dat mannen soms hun interesse in de groep verliezen of hulp willen om het land te verlaten (iets wat zij niet doen).
• Jalal vindt het soms lastig om optimistisch te blijven over de situatie in Afghanistan. De vrouwen die Jalal spreekt die momenteel in Afghanistan leven geven haar hoop en inspireren haar.

Hoe kunnen wij in het Westen vrouwen in Afghanistan helpen?

• Het doneren en ophalen van geld voor vrouwen zodat zij gezondheidszorg kunnen ontvangen. In Nijmegen is een groep van mensen (de stichting Goshamadeed) die vrouwen helpen in Afghanistan.
• Jalal heeft een link gedeeld naar haar digitale beweging om Afghaanse vrouwen te helpen. Het idee is om een mentee -programma op te starten om vrouwen/mannen in Nederland te verbinden aan vrouwen in Afghanistan. Jalal zoekt hier nog mensen voor, mocht je interesse hebben dan kan je haar mailen naar het volgende adres: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. De vrouwen kunnen Engels spreken of proberen Duits te leren. Deze vrouwen willen ooit het land verlaten om te studeren en later weer terugkeren.
• Whatsapp is niet onder controle van de Taliban, dus dit is veilig voor vrouwen daar.​
• Jalal pleit voor erkenning van de misdaad van genderapartheid voor de VN zodat de mannen die de misdaden plegen tegen vrouwen en hebben gepleegd gestraft kunnen worden. Het is goed dat de VN-onderzoek doet naar de vrouwen die in opstand zijn gekomen en zijn opgepakt en gevangengezet.
• De Taliban is niet meer hetzelfde als in de jaren ‘90 maar de vrouwen in Afghanistan ook niet: vrouwen hebben geleerd van de afgelopen decennia.
• Het verzet van Afghaanse vrouwen komt vooral voort uit het feit dat de vrouwen niet opgeven en proberen onderwijs online te krijgen en hun land terug te krijgen.